Amsterdam, G.A. van Oorschot, [23 mei] 2008
Bindwijze: I. Gebonden in linnen met omslag (reguliere editie), II. gebonden in donkerblauw geitenleer (luxe editie), III. gebonden in donkergroen geitenleer (luxe editie), IV. gebonden in donkerrood geitenleer (luxe editie), alle in een blauwe linnen cassette (alleen de cassette van de reguliere editie heeft zilverbelettering op de rug)

Colofon: Het Verzameld werk van J. M. A. Biesheuvel werd bezorgd door Frans Blom en Mirjam van Hengel. Het werd in opdracht van Uitgeverij G. A. van Oorschot gezet uit de Bembo door Perfect Service te Schoonhoven, gedrukt op 65 grams Primapage door Drukkerij Giethoorn Ten Brink te Meppel en gebonden door Boekbinderij Van Waarden te Zaandam. Het ontwerp voor band, omslag en cassette is van Gerrit Noordzij. // Deze editie kwam tot stand met steun van het Nederlands Literair Produktie- en Vertalingen Fonds. // Behalve de gewone oplage werden vijfentwintig exemplaren in leer gebonden en gesigneerd door de auteur. Deze exemplaren zijn niet in de reguliere handel.

Verantwoording:
1. Algemeen
Het oogmerk van dit Verzameld werk is tweeledig. Ten eerste worden alle eerder gebundelde verhalen van Biesheuvel hier in een verantwoorde leeseditie bijeengebracht. De kwaliteit van het werk en de betekenis ervan in de Nederlandse literatuur werden in 2007 nog onderstreept met de toekenning van de P.C. Hooftprijs aan Biesheuvel. De nieuwe editie maakt de eerder gebundelde verhalen van Biesheuvel, die lang niet alle nog courant verkrijgbaar zijn, opnieuw beschikbaar. Ten tweede wil het Verzameld werk een overzicht bieden van het oeuvre als geheel. Daartoe dienen ook de in de editie opgenomen bio-bibliografische schets door Onno Blom, het op verzoek van de auteur opgenomen stuk 'Tsjechov en Biesheuvel' door Karel van het Reve (uit: Freud, Stalin, Dostojevski, Amsterdam, 1982) alsmede de complete bibliografie van alle verschenen drukken, herdrukken en nieuwe oplagen van de boekuitgaven, de chronologische lijst van alle verhalen en het alfabetisch register van de verhaaltitels. Zo wordt inzicht geboden in de publicatiegeschiedenis, de chronologie van het oeuvre en de selectie die de auteur maakte voor zijn bundels.

2. Selectie
Biesheuvel publiceerde veel van zijn verhalen eerst in tijdschriften, almanakken en dagbladen, en er verschenen vele bibliofiele uitgaven van nog ongebundeld werk. De in de handel gebrachte verhalenbundels werden steeds door de auteur zelf samengesteld uit deze verspreid gepubliceerde verhalen, aangevuld met niet eerder gepubliceerd werk. Deze auteursselectie is het criterium geweest voor opname in het Verzameld werk. Dat houdt in dat dit Verzameld werk alle officieel in de handel gebrachte bundels bevat en dat de daarvoor door de auteur terzijde gelaten verhalen niet zijn opgenomen. In een aantal bijzondere gevallen is afgeweken van dit principe. Na 2001 is van Biesheuvel geen nieuwe bundel bij een commerci?le uitgever verschenen. De verhalen die hij sindsdien schreef werden verspreid gepubliceerd en zijn door de auteur alsnog geselecteerd voor dit Verzameld werk: de bibliofiel uitgegeven bundel Raadgeving in het holst van de nacht (Avalon Pers, 2004) en drie korte verhalen, te weten 'Herinnering aan Sjaan' (De Tweede Ronde, 2006), 'Een sterfgeval', verschenen ter gelegenheid van de P.C. Hooftprijs (Avalon Pers, 2007) en 'Kerstverhaal' (Avalon Pers, 2007). Eveneens op verzoek van de auteur werd Biesboek opgenomen, de door Tilly Hermans en Eva Biesheuvel-G?tlich samengestelde biografische documentaire in woord in beeld die behalve teksten van de auteur ook bijdragen van derden bevat.

3. Basistekst
De basistekst voor het Verzameld werk is steeds de eerste druk van de bundels. Die versie is in alle gevallen geautoriseerd en vrij van eventuele tekstcorruptie in latere drukken. Een uitzondering daarop is de bundel De wereld moet beter worden uit 1984, die een selectie bevat uit de oorspronkelijke bundels Slechte mensen (1973) en Het nut van de wereld (1975). Deze bundels werden door de auteur verworpen ? een besluit waarop hij nooit is teruggekomen. De wereld moet beter worden is daarom in dit geval beschouwd als de basistekst. In de dertiende druk van In de bovenkooi verving het verhaal 'Schip in dok' het verhaal 'De vijver', en verviel het verhaal 'Suzanne'. 'De vijver' en 'Suzanne' behoren tot de basistekst en zijn dus behouden gebleven; op verzoek van de auteur is ?Schip in dok? aan die basistekst toegevoegd zodat het nu het laatste verhaal is van In de bovenkooi. Het laatste verhaal uit Raadgeving in het holst van de nacht (?De koning en zijn schat?) is op verzoek van de auteur weggelaten. In de bundels Eert uw vader en uw moeder, Godencirkel en Het wonder komen enkele verhalen ongewijzigd terug. Omdat Godencirkel een aanzienlijk grotere verspreiding heeft gekend dan de andere twee, is deze bundel in zijn geheel opgenomen, terwijl de doublerende verhalen zijn weggelaten uit Eert uw vader en uw moeder en Het wonder. Bibliografische verantwoordingen die in sommige bundels werden opgenomen zijn steeds achterwege gelaten, evenals de ?Bibliografie tot 1988? door Aart Hoekman in de oorspronkelijke uitgave van Biesboek. Twee voorwoorden door de auteur (uit De wereld moet beter worden en uit het bibliofiel verschenen Kind dat later opging in Het wonder) zijn op verzoek van de auteur behouden.

4. Leestekst
Biesheuvel is niet heel consequent in de spelling en hij is eigenzinnig in zijn typografie. Beide zaken zijn voor de leestekst gerespecteerd. Dat betekent dat 'narwal' en 'Nerval' door elkaar gebruikt worden evenals 'sex' en 'seks' of 'barones' en 'baronesse'; dat na een uitroepteken niet altijd een beginkapitaal komt en eigennamen of plaatsnamen soms afwijkend gespeld worden ('Istanboel'). Ook is de spelling uit de periode waarin de meeste bundels verschenen, gehandhaafd: die van de herziene editie van de uitgave 1954 van de Woordenlijst Nederlandse Taal. Gecorrigeerd zijn onbedoelde spel- en zetfouten, grammaticale fouten, typografische onjuistheden, weggevallen komma?s, foutieve aanhalingstekens. Boektitels zijn ge?niformeerd en gecursiveerd, behalve in de opsomming in ?Oculare Biesheuvel? waar dat misplaatst zou zijn. De wijze van citeren van po?zie en liedteksten is behouden gebleven, ook waar de auteur teksten heeft ingekort. In enkele gevallen heeft de auteur ten behoeve van dit Verzameld werk zelf een - vaak inhoudelijke - correctie aangebracht.

5. Ordening
De indeling van het Verzameld werk volgt de datering van de eerste publicatie van de boekuitgaven, waarbij de oorspronkelijke volgorde van de verhalen binnen de bundels is gehandhaafd. De uitzondering daarop is de bundel De wereld moet beter worden, dat chronologisch de plaats inneemt van de verworpen bundels Slechte mensen en Het nut van de wereld. De drie ongebundelde verhalen die op verzoek van de auteur zijn opgenomen, volgen direct na Raadgeving in het holst van de nacht. Het Biesboek is omwille van de aparte status buiten de chronologie als laatste titel opgenomen.

Het Verzameld werk van J. M. A. Biesheuvel kwam tot stand met dank aan Eva Biesheuvel-Gütlich, de begeleidingscommissie bestaande uit Laurens van Krevelen, Nelleke van Maaren en Barber van de Pol, de studenten van de duale master Redacteur/Editor van de Universiteit van Amsterdam, Aart Hoekman, Lieneke Frerichs/de Stichting Karel van het Reve.

Annotatie: Met een bio-bibliografische beschrijving van Onno Blom
Annotatie: Met een bibliografie van Louis Heij en Pim van Putten
Annotatie: Gedrukt op zuurvrij dundrukpapier
Annotatie: De signatuur van de auteur staat in stempel op het voorplat
Annotatie: Van de reguliere uitgave is ook een dummy bekend
Annotatie: De luxe editie verscheen in juli 2008. Elk deel werd door een medewerker arabisch genummerd van 1/1-25/3 en door de auteur gesigneerd. Van de oplage van 25 exemplaren werden er 15 in blauw, 5 in groen en 5 in rood leer uitgevoerd. 5 exemplaren bleven buiten de handel (waarschijnlijk de nummers 1 t/m 5), waarvan nummer 1 in rood leer werd aangeboden aan de auteur. De nummers 5, 6, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 20, 22, 23, 24 en 25 werden in blauw leer uitgevoerd. De nummers 7, 17, 19 en 21 werden in groen leer uitgevoerd. Nummer 9 werd in rood leer uitgevoerd. Van de overige nummers is de kleur leer ons niet bekend. Naast de genummerde 25 exemplaren zijn er ook een groen (zie onder) en een rood exemplaar bekend die ongenummerd en ongesigneerd zijn gebleven.

2000 ex. • 1: [1-7] 8-985 [986-996]; 2: [1-7] 8-738 [739-744]; 3: [1-9] 10-847 [848-852] p. • 213x110x130 mm • 2287 g. (incl. cassette) • € 99 (na 23 aug 2008 € 125) • ISBN 978-90-282-4090-2
Bindwijze I: Genaaid gebonden in donkerblauw linnen met zilverstempel op voorplat, met stofomslag en blauw leeslint, in blauwe cassette met zilverbelettering op de rug
¶ 2 exemplaren, waarvan een in nieuwstaat met handgeschreven, gesigneerde opdracht op de titelpagina van deel 1 tijdens de officiële presentatie op 23 mei 2008 in het kantoor van de uitgever in Amsterdam: Voor Pim / van je toegenegen / Maarten B. / Leyde, 2008. Daarnaast nog een exemplaar in puntgave staat, echter zonder de stofomslagen en cassette (leesexemplaar).
§ 2 exemplaren, waarvan een in nieuwstaat, met handgeschreven, gesigneerde opdracht op de titelpagina van deel 1 tijdens de officiële presentatie op 23 mei 2008 in het kantoor van de uitgever in Amsterdam: Voor Louis / van je toegenegen / Maarten B. / Leyde, 2008. Daarnaast het exemplaar van de auteur zelf, in redelijke staat (zonder stofomslag en cassette, met slijtage aan de kop van deel 2), met handgeschreven, gesigneerde opdracht op de titelpagina van deel 1 aan zijn vrouw Eva, op de dag van de officiële presentatie: Voor Eefje Poorn / van Eekje Hoorn / (dat ben ik) / Leyde, / 23 mei 2008 / Eefje Poorn: / is Eva Gräfin Gütlich. Op het schutblad heeft de schrijver een hart getekend met daarin de tekst: M & E / STEMT / TEVREÊ. In deel 2 en deel 3 heeft de schrijver op de titelpagina geschreven: VOOR EVA. Ook in bezit: de dummy in nieuwstaat.

15 ex. • 1: [1-7] 8-985 [986-996]; 2: [1-7] 8-738 [739-744]; 3: [1-9] 10-847 [848-852] p. • 213x110x130 mm • 2274 g. (incl. cassette) • € 1000 • ISBN 978-90-282-4090-2
Bindwijze II: Genaaid gebonden in donkerblauw geitenleer met zwart preegstempel op voorplat en goudbelettering op de rug, met blauw leeslint, in blauwe cassette
§ nieuw exemplaar (nrs. 6-1, 6-2 en 6-3), met handgeschreven, gesigneerde opdracht onder het colofon in deel 1: Voor Louis Heij / JMA Biesheuvel

5 ex. • 1: [1-7] 8-985 [986-996]; 2: [1-7] 8-738 [739-744]; 3: [1-9] 10-847 [848-852] p. • 213x110x130 mm • 2274 g. (incl. cassette) • € 1000 • ISBN 978-90-282-4090-2
Bindwijze III: Genaaid gebonden in donkergroen geitenleer met zwart preegstempel op voorplat en goudbelettering op de rug, met blauw leeslint, in blauwe cassette
¶ nieuw exemplaar (nrs. 7-1, 7-2 en 7-3), met handgeschreven, gesigneerde opdracht onder het colofon in deel 1: Voor Pim van Putten / JMA Biesheuvel
§ nieuw exemplaar (ongenummerd en ongesigneerd)

5 ex. • 1: [1-7] 8-985 [986-996]; 2: [1-7] 8-738 [739-744]; 3: [1-9] 10-847 [848-852] p. • 213x110x130 mm • 2274 g. (incl. cassette) • € 1000 • ISBN 978-90-282-4090-2
Bindwijze IV: Genaaid gebonden in rood geitenleer met zwart preegstempel op voorplat en goudbelettering op de rug, met blauw leeslint, in blauwe cassette
§ nieuw exemplaar (nrs. 9-1, 9-2 en 9-3), met handgeschreven, gesigneerde opdracht onder het colofon in deel 1: Voor Kees Heestermans / JMA Biesheuvel